چه چیزی دوقلوها را یکسان می کند؟

چه چیزی دوقلوها را یکسان می کند؟

چه چیزی دوقلوها را یکسان می کند؟ دوقلو یا همزاد دو فرزندی هستند که در یک دوره از بارداری متولد می شوند. دوقلوها می توانند تک تخمکی یا همسان ، یا دوتخمکی و غیر همسان باشند. دوقلوهای همسان یا تک تخمکی بر اثر نوعی از بارداری دوقلویی به وجود می‌آیند و روند لقاح آن‌ها با دوقلوهای ناهمسان (dizygotic) متفاوت است. در این مطلب می‌خوانید که علت همسان بودن دوقلوها چیست؟ چه تفاوت هایی با دوقلوهای ناهمسان دارند و تشخیص آن ها چگونه است.

چه چیزی دوقلوها را یکسان می کند؟

دوقلوهای ناهمسان (غیر همسان)

بدن زنان گاهی اوقات می تواند دو بار در ماه تخمک گذاری کند. اگراسپرم مرد در یک یا دو زمان جداگانه، هر دو آن تخمک‌ها را بارور سازد دوقلوی ناهمسان به وجود می‌اید؛ در واقع دوقلوهای غیر همسان در اثر آزاد شدن دو تخمک و بارور شدن همزمان آنها ایجاد می‌شوند. این دوقلوها را به عنوان دو تخمکی یا دی زیگوتیک (DZ) نیز می شناسند.

دوقلوهای همسان 

اما دوقلوهای همسان از یک تخمک توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو جنین تقسیم شود و به همین دلیل به عنوان یک تخمکی یا مونوزیگوتیک (MZ) شناخته می‌شوند. جنسیت دوقلوهای همسان یکی است. دوقلوهای همسان همیشه یا دو پسر یا دو دختر هستند. احتمال باروری دوقلو تک تخمکی حدود ۳ در ۱۰۰۰ تولد است و به شکل مشابهی در میان تمامی گروه‌های نژادی دنیا تقسیم شده‌اند.

از آنجا که دوقلوهای همسان از یک تخمک متولد می شوند ، DNA آنها یکسان است. اما دقیقاً شبیه هم نیستند. اگرچه ژن های آنها یکسان است ، اما برخی از ویژگی های آنها ممکن است متفاوت باشد تا والدین بتوانند بین آنها تفاوت قائل شوند. این اختلافات ممکن است به دلیل تاثیرات محیطی، یا در درون رحم و یا در خارج از رحم باشد. همچنین، برخی ژن‌های خاص ممکن است نهایتا به شکل‌های متفاوتی در این دوقلوها بروز پیدا کنند. همچنین آن‌ها اثر انگشت یکسانی ندارند.

تخمین زده می شود که حدود 10 میلیون دوقلوی همسان در جهان وجود دارد.
مطالعات نشان داده است که دوقلوهای همسان پرورش یافته در محیط های مختلف هنوز در ویژگی های شخصیتی ، اخلاق فردی ، انتخاب شغل ، احساسات و خواسته ها و علایق اشتراکات زیادی دارند. این یافته ها این باور را تأیید می کنند که بسیاری از رفتارها از ژن ها نشات می گیرد.

دوقلوهای یکسان DNA یکسانی دارند. با این حال ، تأثیر محیط های مختلف در طول زندگی آنها بر روشن و خاموش شدن ژن ها تأثیر می گذارد ، که به آن فرآیند تعدیل اپی‌ژنتیک گفته می شود. مطالعه روی 80 جفت دوقلوی انسان در سنین 3 تا 64 سال نشان داد که کوچکترین “دوقلوها تفاوت کمتری” دارند. اختلافات اپی ژنتیکی بین دوقلوهای یکسان با افزایش سن افزایش می یابد.

دوقلوهای 50 ساله سه برابر بیشتر از دوقلوهای 3 ساله اختلاف اپی ژنتیکی دارند. دوقلوهایی که به طور جداگانه زندگی می کنند (مانند کسانی که در بدو تولد توسط والدین مختلف پذیرفته می شوند) بیشترین اختلاف را دارند. با این حال ، در برخی از صفات مانند ضریب هوشی و شخصیتی ، با افزایش سن بیشتر شبیه می شوند و این نشان دهنده تأثیر ژن ها در بسیاری از جنبه ها و رفتارهای انسان است.

دوقلوهای نیمه همسان

فرض است که نوع دیگری از دوقلوها، یعنی دوقلوهای جسم قطبی (لقاح یک تخم توسط دو اسپرم) نیز وجود دارند‌. ‌وجود دوقلوهای جسم قطبی هنوز به‌صورت فرضیه است‌؛ اما معلوم شده که این نوع دوقلو وجود دارد‌. دوقلوی جسم قطبی باعث ایجاد دوقلوهای نیمه‌‌همسان می شود.

انواع روند دونیم شدن تخمک در باروری دوقلو همسان

تخمکی که در 2-3 روز اول پس از لقاح خیلی زود تقسیم شود منجر به دو نطفه با دو جفت و یک کیسه آب جداگانه می شود و از این نظر وضعیت مشابه دوقلوی دو تخمک خواهد بود. به این وضع دو آمنیوتیکی _ دو کوریونیکی می‌گویند. آن‌ها در سونوگرافی هیچ تفاوتی با دوقلوهای دو تخمکی ندارند که از دو تخم مجزا بارور شده اند.

اگر یک تخمک بین روزهای سوم و هشتم بعد از باروری تقسیم شود، دوقلوهای حاصل در دو کیسه آب جداگانه، ولی یک جفت مشترک هستند. پزشکان برای توصیف این وضعیت از عبارت دو آمنیوتیکی – یک کوریونیکی استفاده می‌کنند.

نکته: اگردر سونوگرافی دکتر شما با تکنسین سونوگرافی باواند دوقلوهایی رو ببیند که یک جفت مشترک دارند، احتمال یک تخمکی بودن آنها وجود دارد ( هرچند به خاطر داشته باشید گاهی به دلیل نزدیک بودن زیاد جفت ها در کنار هم، امکان تشخیص یک یا دوتا بودن آن در سونوگرافی مشکل می شود.

اگر دو نیم شدن پس از روز نهم اتفاق بیافتد، هر دو جنین از یک جفت و یک کیسه‌ آب مشترک استفاده می‌کنند.
اگر تخمک ۱۳روز بعد از آبستنی شروع به شکافتن ‌کند‌‌ و دوقلوهای یکسان ‌تک‌تخمی، ‌به‌طور کامل از هم جدا نشوند؛ دوقلوهای بهم پیوسته (یا دوقلوهای سیامی) به وجود می‌آیند. دوقلوهایی ‌تک‌تخمی که بدن آن‌ها به‌هم چسبیده است! این حالت در حدود یک در۱۵۰۰۰۰ تولد اتفاق می‌افتد‌‌.

اکنون سعی می‌شود که بیشتر دوقلوهای به‌هم پیوسته را با عمل جراحی از هم جدا کنند‌‌. در مواردی که دو فرد دارای اندام‌های مشترک حیاتی مانند مغز، قلب و کبد هستند، جدا کردن دو فرد با مشکل مواجه می‌شود‌‌.

خطراتی که دوقلوهای همسان را تهدید می کند:

زمانی که در بارداری دوقلویی، هر دو جنین به وسیله رگ های خونی مشترک از یک جفت تغذیه می شوند، ممکن است در دریافت مواد غذایی و اکسیژن دچار نابرابری شوند، به همین دلیل یکی از جنین ها کمتر از دیگری رشد می‌کند، این عارضه سندروم انتقال خون دوقلوها یا (TTTS) نام دارد.

سندروم رگ های خونی مشترک بین دوقلوها یکی از شایع ترین عوارض بین دوقلوهای همسانی است که از یک جفت مشترک تغذیه می‌کنند، اما همه دوقلوهایی که در میزان مایع آمنیوتیک خود اختلاف دارند و یا به یک اندازه رشد نمی کنند، دچار این سندروم نیستند. (حدود ۱۵ درصد از دوقلوهای همسان به سندرم انتقال خون بین دوقلوها در رحم (TTTS) مبتلا می‌شوند.)

اگر تنها یک جفت برای دو جنین وجود داشته باشد، بند ناف می‌تواند از هرجایی روی جفت رشد کند و هیچ قاعده و الگوی قابل پیش بینی برای مکان اتصال بندناف به جفت وجود نخواهد داشت. مکانی که بندهای ناف دوقلوها به جفت می چسبند، تعیین می‌کند که کدام جنین سهم کمتری از دریافت خون، اکسیژن و مواد مغذی خواهد داشت.

در این شرایط حتی دوقلوهای همسانی که از ماده ژنتیکی مشابه و از یک اسپرم و یک تخمک مشترک شکل گرفته اند، ممکن است به میزان متفاوتی از یکدیگر رشد کنند.

جنین دوم ممکن است سهم کمتری از جفت داشته باشد، به همین دلیل رشد کمتری نسبت به جنین اول خواهد داشت. ممکن است جنین کوچکتر میزان مایع آمنیوتیک نرمالی در کیسه­ ی خود داشته باشد اما اگر میزان رشد او به شدت محدود شده باشد، احتمال دارد حجم مایع آمنیوتیک کیسه ­ی او کاهش یابد و به عارضه اولیگوهیدرآمنیوس یا کم آبی مایع آمنیوتیک مبتلا شود.

اگر پس از معلوم شدن همسان بودن دوقلوها در سونوگرافی، مشخص شود که یکی از دوقلوها از یک بیماری ژنتیکی رنج می برد، دوقلوی دیگر نیز قطعا به همین بیماری مبتلاست.