8 مورد از آداب و رسوم سیزده بدر که باید بدانید
8 مورد از آداب و رسوم سیزده بدر که باید بدانید: آداب و سنن نوروز در ایران معمولا از اواخر اسفند ماه آغاز میشود و تا روز سیزدهم فروردین ادامه مییابد. آداب و رسوم نوروز ریشه در تاریخ تمدن و فرهنگ ایرانی دارد. بسیاری از پژوهشگران فرهنگی معتقدند که طبق مطالعات انجام شده.
نوروز به هیچ آیینی وابسته نیست و یک آیین ملی است. اما با ظهور آیین زرتشت در ایران ، نوروز رنگ مذهب به خود گرفت. در بیشتر روایات اسطورهای چنین آمده است که جمشید، پادشاه مشهور پیشدادی، بنیانگذار آیین نوروز بوده است.
فهرست مطالب این صفحه
8 مورد از آداب و رسوم سیزده بدر که باید بدانید
در آخرین روز نوروز معمولا اهل خانه به سوی خیابان و گشت و گذار راهی میشوند تا این روز را کنار یکدیگر خوش بگذرانند به همین دلیل ما به برخی از ایین و مراسمات این روز پرداختیم تا آخر این مقاله همراه باشید.
سرانجام ، مردم پس از 12 روز جشن سال نو ، سیزدهمین روز را در قلب طبیعت می گذرانند و آیین هایی را انجام می دهند. در زیر برخی از آداب و رسوم سیزده بدر که در بین اقوام مختلف کشورمان مشاهده می شود ، آورده شده است.
آداب و رسوم سیزده بدر اصولا به فلسفه سیزده بدر در ایران باستان برمیگردد که در زیر به ۹ مورد آن اشاره میشود.
1. بیرون رفتن از خانه و پناه بردن به طبیعت
معروف است که هرکس در روز سیزدهم نوروز در خانه بماند ، نحسی او را در این روز گرفتار خواهد کرد و به همین دلیل باید از خانه خارج شود. در میان ایرانیان باستان ، هیچ روزی به عنوان روز بدبختی شناخته نمی شد. آنها فقط چند عدد را مانند عدد هفت به عنوان اعداد مقدس در نظر گرفتند؛ اما در کتب تاریخی آمده است که در سال پنجاه و دو میلادی ، یونانیان سیزدهمین روز سال جدید را به عنوان رقمی ناگوار به فرهنگ ایران وارد کردند.
بنابراین ، از آن سالها به بعد ، و با استناد به این اعتقاد ، در سیزدهم فروردین ، همه ایرانیان کار روزانه خود را رها می کنند و پس از برداشتن غذا ، میوه و تنقلاتی که شب قبل برای سفر یک روزه خود آماده کرده بودند ، به دشت ها می روند.
بیشتر بخوانید” مدل سفره هفت سین سال 1400
در روزگاران قدیم که شهرها دروازههای متعدد داشت، در روز سیزدهم هر کس از دروازهای بیرون میرفت و از دروازه دیگری به شهر وارد میشد تا به این وسیله دیو شریری که به همراه او دم دروازه خروجی مانده است، در بقیه سال پشت دیوار شهر به انتظار باقی بماند و او با رها شدن از دست دیو پلید سال خوبی داشته باشد. به این صورت از خانه بیرون رفتن را برای دور کردن دیوان و شیاطین پلید از زندگی خود مؤثر میدانستند.
۲. قرار دادن سبزه در آب روان
شاید شما نیز از خود بپرسید که چرا سبزه در روز سیزدهم بدر به داخل آب ریخته می شود؟ در گذشته رسم بود که دوازده ستون از دوازده نوع غله به تعداد دوازده ماه سال سبز میکردند. (در مواردی هفت ستون به نشانه هفت امشاسپند) در هنگام سال نو هر کدام از غلهها را که رشد بهتری داشت، به فال نیک میگرفتند و برای کشت آن سال از آن نوع غله بیشتر میکاشتند؛ چون معتقد بودند این نوع غله در آن سال برکت بیشتری به همراه خواهد داشت.
در پایان روز سیزدهم نوروز ، آنها سبزه ها را کنار نهرها می گذاشتند یا آنها را در آب روان می انداختند. برخی معتقدند که دادن گیاهان به آب ، خاطرات قدیمی سال قبل را از بین می برد یا با این کار گیاهان بهاری توسط رودخانه به سراسر زمین منتقل می شوند و طراوت به زمین باز می گردد.
3. گره زدن سبزه
یکی دیگر از رسوم سیزده بدر گره زدن به سبز برای تحقق آرزوها است که شاید برای جوانان جذابیت بیشتری داشته باشد و به معنای تحقق آرزو و گشودن بخت آنها است.
4. ریختن سنگریزه پشت سر
به گفته برخی ، اگر هرکس سیزده سنگریزه را به پشت خود بیندازد و از پروردگار خود بخواهد بلا را در سال جدید از او و عزیزانش برطرف کند ، بدبختی سیزدهمین روز سال جدید برطرف خواهد شد. این رسم بیشتر در مناطق کردنشین کشور رواج دارد. مردم قزوین نیز سنگ ها را به چشمه ها و جوی ها می ریزند.
5.پختن آش
یکی دیگر از آداب و رسوم سیزده بدر پختن نوعی آش است که در بعضی از نقاط در شب قبل از سیزده به در به نیت در امان ماندن از حوادث روز سیزده تهیه و بین سیزده تا از همسایهها تقسیم میکنند. به طور کلی رسم پختن آش رشته و خوردن آن در دل طبیعت در میان اغلب ایرانیان رایج است. از دیگر خوراکیها که به ویژه خوردن آنها در میان مردم کردستان رایج است، میتوان به دلمه برگ مو اشاره کرد.
۶. خوردن کاهو و سکنجبین و آجیل باقی مانده از دوازده روز عید
این هنوز در عید نوروز در بین بسیاری از افراد رایج است. (قابل ذکر است که در طب سنتی ایران خوردن جعفری که طبع گرم دارد همراه با کاهو که طبع سرد دارد توصیه شده است.)
7. شادی و خنده
یکی از آداب و رسوماتی که در گذشته به شدت به آن پایبند بوده اند ، شادی و خنده و گفتن جوک ، سخنرانی های طنز و حکایت بوده است.چون معتقد بودهاند خنده موجب از میان رفتن بدیها و پلیدیها در سال جدید میشود.
8. اجرای انواع بازی های گروهی
در این روز بازیهای مختلف گروهی بسیار رایج است. تاب بازی، هفت سنگ، طناب کشی، وسطی، خواندن ترانهها و رقصهای محلی که اغلب به صورت گروهی و هماهنگ اجرا میشود نیز بسیار پرطرفدار است.
در میان بعضی از اقوام کشور بادبادک پرانی، سوارکاری، کشتی و دیگر انواع هماوردجویی در میان پسران جوان نیز دیده میشود. از دیگر تفریحات این روز میتوان به آب بازی و پاشیدن آب به یکدیگر اشاره کرد. گفتنی است پاشیدن آب به یکدیگر رسمی باستانی و مربوط به روز اول یا ششم بهار بوده که با گذشت زمان به روز سیزدهم نیز سرایت کرده است و فلسفهای جالب دارد.
۹. گردآوری گیاهان صحرایی
در مناطق مختلف کشور ما که کویر یا جنگل های سبز وجود دارد ، مردم محلی از خواص گیاهان در طبیعت محل زندگی خود آگاه هستند و در روز سیزدهم بدر آنها را برای استفاده در خانه جمع می کنند یا حتی با اینها آشپزی می کنند با سبزیجات در همان روز.
سخن آخر
درست است که روز سیزدهم بدر روز شادی و پناه بردن در قلب طبیعت است؛ اما باید بدانیم که گذاشتن زباله در طبیعت ، شکستن شاخه های درختان ، روشن کردن آتش ، شکار حیوانات و چیدن گل به این طبیعت آسیب جدی می زند و برای حفظ محیط زندگی باید از این کار خودداری کنیم.
رسم سیزده بدر در سال های اخیر ، رها کردن ماهی قرمز در جویبارها و رودخانه ها است. از آنجا که ماهی قرمز گونه ای غیر بومی است که به اکوسیستم ما وارد می شود ، بسیار مضر است و اثرات مخربی بر طبیعت دارد و توصیه می شود که در پارک های داخل شهر در حوضهای پارکهای و استخرها رها شود.