نکات مهمی که باید درباره بیماری تیروئید بدانید

نکات مهمی که باید درباره بیماری تیروئید بدانید

نکات مهمی که باید درباره بیماری تیروئید بدانید » غده تیروئید هورمون هایی تولید می کند که در بسیاری از سیستم های مختلف بدن ما دخیل هستند. هنگامی که غده تیروئید مقدار بسیار کمی یا بیش از حد این هورمون های مهم را تولید می کند ، مشکلاتی به نام مشکلات تیروئید ایجاد می شود.

از مهمترین مشکلات تیروئید می توان به پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) ، کم کاری تیروئید (کم کاری تیروئید) ، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو اشاره کرد. در این مقاله ما در مورد مشکلات تیروئید ، علائم ، علل ، راه های تشخیص و درمان آن صحبت خواهیم کرد.

تیروئید چیست؟

غده تیروئید یک اندام کوچک در بدن است که در جلوی گردن قرار دارد و در اطراف نای پیچیده شده است. این غده شبیه یک پروانه است. غده تیروئید هورمون هایی تولید می کند که به کنترل بسیاری از عملکردهای بدن کمک می کند. هنگامی که تیروئید شما به درستی کار نمی کند ، مشکلات ایجاد می شود.

اگر بدنتان بیش‌ازحد هورمون تیروئید تولید کند، به بیماری پرکاری تیروئید مبتلا خواهید شد و در صورتی که هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند، گرفتار مشکلی به‌نام کم‌کاری تیروئید خواهید شد.

تاثیر عملکرد تیروئید بر مشکلات تیروئید

تیروئید شما نقش مهمی در بدن ایفا می کند. تیروئید مسئول ترشح و کنترل هورمون های کنترل کننده متابولیسم است. متابولیسم فرایندی است که طی آن مواد غذایی وارد شده به بدن به انرژی تبدیل می شوند. این انرژی در سراسر بدن شما استفاده می شود تا بسیاری از سیستم های بدن شما به درستی کار کنند.

تیروئید با چند هورمون خاص از جمله T۴ (تیروکسین، حاوی چهار اتم یدید) و T۳ (تری یدوتیرونین، حاوی سه اتم یدید) متابولیسم شما را کنترل می‌کند. این دو هورمون میزان انرژی‌ای را که سلول‌های بدن باید استفاده کنند مشخص می‌کنند.

غده هیپوفیز ، واقع در مرکز جمجمه در زیر مغز شما ، میزان هورمون های تیروئید را در جریان خون شما کنترل می کند. هنگامی که غده هیپوفیز کمبود هورمون های تیروئید یا سطوح بالای این هورمون ها را در بدن شما احساس می کند ، مقدار آن را با هورمون خود تنظیم می کند. این هورمون هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) نامیده می شود.

هنگامی که تیروئید شما به درستی کار می کند ، مقدار مناسب هورمون تولید می کند و بنابراین  متابولیسم شما با سرعت خوبی کار می کند.

مشکلات تیروئید چیست؟

مشکلات تیروئید یا بیماری تیروئید یک اصطلاح عمومی برای بیماری است که از تولید مقدار مناسب هورمون توسط تیروئید جلوگیری می کند. کم کاری و پرکاری تیروئید دو نوع اصلی مشکلات تیروئید هستند. هر دوی این مشکلات می تواند ناشی از بیماری های دیگری باشد که بر عملکرد غده تیروئید تأثیر می گذارد.

نکات مهمی که باید درباره بیماری تیروئید بدانید

1. پرکاری تیروئید

غده تیروئید به طور معمول هورمون هایی تولید می کند که عملکرد طبیعی بدن را حفظ می کنند. وقتی غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می کند ، بدن شما به سرعت انرژی خود را مصرف می کند.

به این حالت پرکاری تیروئید می گویند. استفاده سریع از انرژی شما را به سرعت خسته می کند. این وضعیت می تواند ضربان قلب شما را سریعتر کند ،بدون هیچ تلاشی وزنتان را کاهش دهد و حتی باعث عصبی‌شدن شما شود.

علائم پرکاری تیروئید

تولید بیش‌ازحد هورمون تیروئید ممکن است به علائمی مانند موارد زیر منجر شود:

• تعریق زیاد
• کاهش وزن
• ضعف عضلانی
• حساسیت نسبت به گرما
• اختلالات مربوط به خواب
• بزرگ‌شدن غده تیروئید یا گواتر
• مشکلات بینایی یا سوزش چشم
• قاعدگی‌های نامنظم یا توقف چرخه قاعدگی
• تجربه احساساتی نظیر اضطراب، تحریک‌پذیری و عصبی‌شدن.

علل پرکاری تیروئید

شرایطی که ممکن است باعث پرکاری تیروئید شود عبارتند از:

بیماری گریوز: در این بیماری، غده تیروئید بیش‌ازحد فعال است و هورمون خیلی زیادی تولید می‌کند. به این مشکل گواتر منتشر سمی (بزرگ‌شدن غده تیروئید) نیز گفته می‌شود.

مقدار ید بیش‌ازحد: وقتی مقدار ید در بدن شما زیاد باشد، تیروئید بیش از مقدار موردنیاز هورمون تیروئید تولید می‌کند. ید مفرط در برخی از داروها (آمیودارون، داروی قلب) و شربت‌های سرفه یافت می‌شود.

تیروئیدیت: این اختلال ممکن است دردناک باشد یا به‌هیچ‌وجه احساس نشود. در تیروئیدیت، تیروئید هورمون‌هایی را که در آنجا ذخیره شده‌اند آزاد می‌کند. این اتفاق شاید چند هفته یا چند ماه ادامه داشته باشد.

گره‌های تیروئید: پرکاری تیروئید ممکن است به‌دلیل وجود گره‌هایی باشد که در داخل تیروئید بیش‌ازحد فعال‌اند. به یک گره منفرد گره سمی خودکار گفته می‌شود؛ در حالی که به غده‌ای با چندین گره گواتر سمی چند گرهی گفته می‌شود.

گاهی عکس این اتفاق می افتد و تیروئید مقدار کمی هورمون تولید می کند. گفته می شود در اینجا کم کاری تیروئید رخ داده است. هنگامی که بدن شما هورمون تیروئید بسیار کمی دارد  می تواند باعث احساس خستگی افزایش وزن و حتی تحمل سرما شود.

علائم کم کاری تیروئید

کاهش تولید هورمون تیروئید می تواند منجر به علائم زیر شود:

• افزایش وزن
• گرفتگی صدا
• خشکی پوست
• فراموشی‌‌ متعدد
• احساس خستگی
• خشکی و زبری موها
• افزایش حساسیت به سرما
• دوره‌های قاعدگی سخت و شدید.

علل کم کاری تیروئید

بیماریها و شرایطی که ممکن است باعث کم کاری تیروئید شوند عبارتند از:

تیروئیدیت پس از زایمان: این وضعیت در ۵ تا ۹ درصد زنان پس از زایمان رخ می‌دهد و معمولا وضعیتی موقتی است.

تیروئیدیت: به شرایط التهاب (تورم) غده تیروئید تیروئیدیت گفته می‌شود. تیروئیدیت ممکن است میزان هورمون‌های تیروئید شما را کاهش دهد.

کمبود ید: تیروئید برای تولید هورمون از ید استفاده می‌کند. کمبود ید مسئله‌ای است که چندین میلیون نفر در سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

تیروئیدیت هاشیموتو: تیروئیدیت هاشیموتو نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سلول‌های بدن به تیروئید حمله می‌کنند و به آن آسیب می‌رسانند. این بیماری ارثی است.

غده تیروئید غیرفعال: گاهی غده تیروئید از بدو تولد به‌درستی کار نمی‌کند. از هر ۴هزار نوزاد ۱ نوزاد با این شرایط مواجه می‌شود. اگر این مشکل درمان نشود، کودک در آینده هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد. برای بررسی عملکرد تیروئید نوزادان در بیمارستان از آنها آزمایش خون گرفته می‌شود.

برای درمان قطعی به پزشک مراجعه کنید؛ اما ممکن است برخی درمان‌های خانگی برای کم‌کاری تیروئید مؤثر باشند.

چه کسانی با مشکلات تیروئیدی مواجه می شوند؟

بیماری تیروئید همه را درگیر می کند ، از جمله مردان ، زنان ، نوزادان ، نوجوانان و افراد مسن. این بیماری ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد و با افزایش سن (در زنان ، اغلب پس از یائسگی) ایجاد شود. بر اساس نتایج مطالعات و مطالعات محققان ، زنان حدود 5 تا 8 برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.

نکات مهمی که باید درباره بیماری تیروئید بدانید

در موارد زیر ، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بیماری تیروئید باشید:

• سابقه خانوادگی بیماری تیروئید دارید
• بیش از ۶۰ سال سن دارید (به‌خصوص در خانم‌ها)
• پیش از این، تحت درمان بیماری تیروئید (تیروئیدکتومی) بوده‌اید
• دارویی مصرف می‌کنید که دارای مقدار زیادی ید (آمیودارون) است
• مبتلا به یکی از بیماری‌های کم‌خونی پرنیشیوس، دیابت نوع ۱، نارسایی غدد فوق کلیوی، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و سندرم ترنر هستید.

تشخیص مشکلات تیروئید

گاهی اوقات تشخیص بیماری تیروئید دشوار است. زیرا علائم آن به راحتی با سایر بیماریها اشتباه گرفته می شود. خوشبختانه آزمایشاتی وجود دارد که می تواند تعیین کند که آیا علائم شما به دلیل مشکل تیروئید یا بیماری دیگری است. این آزمایشات شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون
• معاینه فیزیکی
• آزمایش‌های تصویربرداری.

1. آزمایش خون

یکی از قطعی ترین راه های تشخیص مشکلات تیروئید ، آزمایش خون است. از آزمایش خون تیروئید برای اندازه گیری میزان هورمون های تیروئید در خون و بررسی عملکرد غده تیروئید استفاده می شود.

در این آزمایش  هم پرکاری تیروئید و هم کم کاری تیروئید تشخیص داده می شود. آزمایشات خون خاصی که برای بررسی عملکرد تیروئید انجام می شود ممکن است شامل موارد زیر باشد:

هورمون محرک تیروئید (TSH) : این هورمون در غده هیپوفیز تولید می‌شود و تعادل هورمون‌های تیروئید (از جمله T۴ و T۳) را در جریان خون تنظیم می‌کند. این معمولا اولین آزمایشی است که پزشک شما برای بررسی عدم‌تعادل هورمون تیروئید انجام می‌دهد.

بیشتر اوقات، کمبود هورمون تیروئید (کم‌کاری تیروئید) با افزایش سطح TSH همراه است؛ در حالی که مقدار زیاد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) با سطح پایین TSH همراه است. اگر سطح TSH غیرطبیعی باشد، برای ارزیابی دقیق‌تر، سطح هورمون‌های تیروئید از جمله تیروکسین (T۴) و‌ تری یدوتیرونین (T۳) اندازه‌گیری می‌شود. بازه طبیعی TSH در بزرگ‌سالان بین ۰٫۴ تا ۴٫۵ mlU/L (واحد بین‌المللی میلی به ازای هر لیتر) است.

T۴: آزمایش تیروکسین برای بررسی مشکلاتی نظیر کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید و نظارت بر درمان اختلالات تیروئید استفاده می‌شود. سطح پایین T۴ با کم‌کاری تیروئید مرتبط است؛ در حالی که سطح بالای T۴ ممکن است نشان‌دهنده پرکاری تیروئید باشد. محدوده T۴ طبیعی برای بزرگ‌سالان ۵٫۰ تا ۱۱٫۰ میکروگرم بر دسی‌لیتر خون است.

FT۴: تیروکسین آزاد یا FT4 روشی برای اندازه‌گیری T۴ است که اثر پروتئین‌هایی را که به‌طور طبیعی به T۴ متصل‌اند و ممکن است از اندازه‌گیری دقیق جلوگیری کنند از بین می‌برد. محدوده طبیعی FT۴ برای بزرگ‌سالان ۰٫۹ تا ۱٫۷ نانوگرم بر دسی‌لیتر خون (ng/dL) است.

T3: آزمایش‌های تری یدوتیرونین به تشخیص پرکاری تیروئید یا نشان‌دادن شدت پرکاری تیروئید کمک می‌کند. دامنه طبیعی تری یدوتیرونین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر است.

FT3: تری یدوتیرونین آزاد روشی برای اندازه‌گیری T۳ است که اثر پروتئین‌هایی را که به‌طور طبیعی به T۳ متصل می‌شوند از بین می‌برد. محدوده طبیعی تری یدوتیرونین آزاد ۲٫۳ تا ۴٫۱ پیکوگرم بر میلی‌لیتر است.

آزمایش های بیشتر

گاهی اوقات این آزمایشات برای تشخیص مشکلات تیروئید کافی نیست و پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را توصیه کند. برخی از این آزمایشها عبارتند از:

آزمایش آنتی بادی تیروئید: این آزمایشات به شناسایی انواع مختلف بیماری های خود ایمنی تیروئید کمک می کند. آزمایشات رایج آنتی بادی تیروئید شامل آنتی بادی های میکروزومی (آنتی بادی های تیروئید پراکسیداز یا آنتی بادی های TPO) ، آنتی بادی های تیروگلوبولین (TG) و آنتی بادی های گیرنده تیروئید (T- ایمونوگلوبولین ، مسدود کننده T ، ایمونوگلوبولین ، T) است.

آزمایش کلسیتونین: این آزمایش برای تشخیص هایپرپلازی سلول C و سرطان تیروئید مدولاری ، که هر دو اختلال نادر تیروئید هستند ، استفاده می شود.

آزمایش تیروگلوبولین: این آزمایش برای تشخیص تیروئیدیت (التهاب غده تیروئید) و نظارت بر درمان سرطان تیروئید استفاده می شود.

2. معاینه جسمی

یکی دیگر از راه های معاینه سریع تیروئید ، انجام معاینه فیزیکی در مطب پزشک است. این یک آزمایش بسیار ساده و بدون درد است که در آن پزشک شما گردن شما را لمس می کند تا رشد یا بزرگ شدن تیروئید را بررسی کند.

3. آزمایشات تصویربرداری

در بسیاری از موارد  نگاه به غده تیروئید به سوالات زیادی در این زمینه پاسخ می دهد. آزمایش تصویربرداری به نام اسکن تیروئید به پزشک اجازه می دهد تیروئید شما را بررسی کرده و به دنبال افزایش اندازه ،شکل یا رشد گره باشد.

درمان مشکلات تیروئید

مسدودکننده‌های بتا: این داروها میزان هورمون‌های بدن شما را تغییر نمی‌دهند، اما به کنترل علائم کمک می‌کنند.

داروهای ضدتیروئید (متی مازول و پروپیل تیوراسیل): اینها داروهایی‌اند که تولید هورمون در تیروئید را متوقف می‌کنند.

ید رادیواکتیو: این روش درمانی به سلول‌های تیروئید آسیب می‌رساند و از ایجاد سطح بالایی از هورمون‌های تیروئید جلوگیری می‌کند.

جراحی: گاهی پزشک با جراحی (تیروئیدکتومی) بخشی از تیروئید شما یا کل آن را برمی‌دارد و با این کار از تولید هورمون جلوگیری می‌کند. با این کار، باید تا آخر عمر به مصرف هورمون‌های جایگزین تیروئید نیاز خواهید داشت.

درمان کم کاری تیروئید

داروهای جایگزین تیروئید: این دارو راهی مصنوعی برای افزودن هورمون های تیروئید به بدن است دارویی که بیشتر برای این منظور استفاده می شود لووتیروکسین نام دارد.

آیا در صورت ابتلا به دیابت احتمال ابتلا به بیماری تیروئید بیشتر است؟

اگر دیابت دارید بیشتر از سایر افراد بدون دیابت در معرض بیماری تیروئید هستید. دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. اگر اختلال خود ایمنی دارید ، به احتمال زیاد به بیماری خود ایمنی دیگری مبتلا می شوید.

آزمایشات منظم برای بررسی مشکلات تیروئید توصیه می شود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ممکن است بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مورد آزمایش قرار گیرند.

اگر دیابت دارید و آزمایش تیروئید شما مثبت است ، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• به اندازه کافی خوابیدن
• به طور منظم تمرین کن
• مراقب رژیم غذایی خود باشید 
• به طور مرتب توسط پزشک خود آزمایش شوید 
• تمام داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

و حرف آخر…

بیماری تیروئید معمولاً بیماری است که باید تا آخر عمر به طور مداوم تحت نظر باشید. ممکن است مدتی طول بکشد تا شما گزینه درمانی مناسب را پیدا کرده و سطح هورمون خود را کنترل کنید  اما این امر زندگی شما را مختل نمی کند.

اگر توصیه یا تجربه ای در مورد مشکلات تیروئید و نحوه تشخیص و درمان آن دارید ، خوشحال می شویم آن را در بخش “ارسال نظر” با شما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.